انواع تصمیم گیریدر سازمان های دولتی

انواع سیستم

مدیران در هنگام اخذ تصمیم با شرایط متفاوتی روبهرو هستند تصمیم گیری هایی که گرفته می شود ماهیت متفاوت دارند .

تصمیم گیری فردی و سازمانی

تصمیم گیری های سازمانی : آنهایی هستند که مدیران با توجه به قدرت سازمانی و رسمی خود اتخاذ می کنند .

تصمیم گیری فردی : وابسته به مدیر است به عنوان یک فرد نه به عنوان یک سازمان .
تصمیم های استراتژیک :آنهایی هستند که کل سازمان را تحت تاثیر قرار می دهند و از مسئولیت مدیران عالی است .

تصمیم های تلفیقی : انطباق دادن تصمیم های استراتژک مدیران عالی با تصمیمات اولین رده.

تصمیم های عملیاتی : با وظایف روزمره سازمان سر و کار دارد .

تصمیم گیری های ساختار یافته : تصمیم هایی که در اولین سطح مدیریت اتخاذ می شود.

تصمیم گیری های ساختار نیافته : تصمیم هایی را که نمی توان پیش بینی کرد.

تصمیم های الهامی : تصمیماتی که شهودی هستند و بر پایه تجربه و تجزیه و تحلیل فوری و حدس و گمان است .فردی است و سریع تر اتخاذ می شود .

تصمیم های عقلایی : این نوع تصمیم ها هدفمند و منطقی بوده و برای رسیدن حداکثر کارایی به اهداف تعریف شده سازمان می باشد .

تصمیم حل مسئله : به منظور حل مسئله موجود یا پیش بینی شده اتخاذ می شود .

تصمیم های فرصت طلبانه : اقدامی مثبت است که از مزایای بالقوه موجود در محیط بیرونی سازمان در جهت رشد افزایش منافع و یا تحقق دیگر اهداف با ارزش استفاده می شود .

تصمیم های برنامه ریزی شده : با توجه به سیاست ها و رویه ها و یا مقررات نوشته و نانوشته گرفته می شود .

تصمیم های برنامه ریزی نشده : مربوط به مسائل پیش بینی نشده یا اضطراری است .

تصمیم های خودکار : از اساسی ترین نوع تصمیم گیری های خودکار می توان به تصمیمهای زیستی اشاره کرد .

تصمیم گیری آگاهانه : به همان اندازه که انسان از قدرت تعقل و تعمق برخوردار است در مورد تصمیم های مربوط به زیست و بقای فیزیکی خود ناتوان است به همین علت ناگزیر به متابعت از محیط فرهنگی بوده و تصمیم گیری های خود را تابع آن می داند .

انواع تصمیم گیری در شرایط متفاوت

شرایط اطمینان : زمانی که مدیر با اطمینان کامل و بر اساس اطلاعات موجود می داند که نتایج حاصل از هر راه ممکن چیست و در چه شرایطی اتفاق می افتد از نظر تصمیم گیری و انتخاب بهترین راه در شرایط اطمینان قرار دارد.
شرایط مخاطره : هرگاه مدیربا اطمینان کامل از نتایج هر یک از راه حل ها آگاه نباشد ولی احتمال وقوع آنها را بداند تحت شرایط مخاطره قرار دارد .

روش های تصمیم گیری در شرایط ریسک
1. یک راه حل از میان راه حل های ممکن انتخاب کنیم .
2. تمامی نتایج حاصل از راه مذکور در شرایط مختلف محیطی حاکم بر ان تعیین شود .
3. هر یک از نتایج در احتمال وقوع موفقیت محیطی ضرب می شود .
4. نتایج حاصل از مرحله سوم را با هم جمع می کنند تا ارزش مورد انتظار برای راه حل انتخابی در مرحله یک به دست آید .
5. مراحل یک تا چهار برای بقیه راه حل های ممکن به همین شکل تکرار می شود .
6. راهی که بالاترین ارزش مورد انتظار را دارد به عنوان بهترین راه حل انتخاب می شود .

شرایط عدم اطمینان
گاهی مدیر در هیچ یک از شرایط قبل وجود ندارد .و در شرایط عدم اطمینان مجبور به تصمیم گیری می شود .
در شرایط عدم اطمینان می توان از سه شیوه استفاده کنیم.
1. شیوه انتخاب حداکثر حداکثر ها
2. شیوه انتخاب حداقل حداقل ها
3. شیوه انتخاب با فرض احتمال یکسان

انواع تصمیم بر اساس مراحل
طبقه بندی بر اساس مراحلی است که در تصمیم گیری ملاک عمل می باشد .در یک سو تصمیم های یک مرحله ای یا ایستا و در سوی دیگر تصمیم های چند مرحله ای دنباله دار.

تصمیم گیری های فردی و گروهی
در داخل ساز مان ها هم افراد و هم گروه ها قرار دارند .
مقایسه ویژگی های تصمیم گیری گروهی
فردی گروهی
فرآیند سریع
قضاوت فردی ترجیح دارد
احتراز از مشکلات تصمیم گیری گروهی
مانند تفکر گروهی فرآیند آرام
کمک فکری بیشتر
وظایف پیچیده ممکن است تقسیم شوند
راهکار های بیشتر ایجاد می شود
جستجو برای راه کار ها کاملتر است
علاقه بیشتری نشان داده می شود

مدل سازی
یکی ار تدابیری که به منظور شناخت بهتر و ساده تر عوامل و متغییر های موجود در مورد مساله به کار گرفته می شود مدل سازی است .
منظور از مدل یا الگو تصویری است از واقعیت ها و روابط موجود گرفته شده و نشانگر متغییر های موجود نحوه ارتباط آنها و نتایج حاصل از کنش و واکنش آنها است .

متغیر های قابل کنترل
متغیر هایی هستند که مدیر و تصمیم گیرنده آنها را به دلخواه خود تغییر دهد .

متغیر های غیر قابل کنترل
متغیر هایی هستند که مدیر و تصمیم گیرنده آنها را نمی تواند به دلخواه خود تغیر دهد.

انواع مدل
1. مدل های کلامی
2. مدل های تجسمی
3. مدل های ترسیمی
4. مدل های ریاضی

برخی مدل های تصمیم گیری پر کاربرد
احتمال و امید ریاضی : احتمال را می توان به شکل ساده به عنوان شانس وقوع حادثه معین تعریف کرئد .ارزش مورد انتظار به هر واقعه ای را میتوان از حاصل ضرب احتمال وقوع آن حادثه در مقدار شرطی آن بدست آورد .

ماتریس پیامد : روش مناسبی است برای نشان دادن و خلاصه نمودن کمیت های انتظاری مربوط به راهبرد های متعدد و جانشین ردیف ای ماتریس نمایانگر شقوق گوناگون راهبردی است .

درخت اخذ تصمیم : در این روش مسئله مورد نظر به طور منظم و طی مراحل متوالی تجزیه و تحلیل شده و یک مسئله تصمیم هیی در رابطه باهم به صورت یک مجموعه بیان می کند .

مراحل اصلی در شیوه درخت تصمیم گیری
1. ترسیم درخت : در این مرحله تمامی تصمیم ها و روش های ممکن و نتایج احتمالی ناشی از هر تصمیم تعیین شده و در نهایت شمایی از درختکه نشان دهنده توالی وتصمیم ها و نتایج حاصله می باشد ترسیم می گردد.
2. برآورد : در این مرحله احتمال وقوع نتایج هر یک از انتخاب ها و پیامد های مالی ناشی از آن به عنوان یک معیار تخمین زده می شود .
3. ارزیابی و انتخاب : در این مرحله پیامد های مورد انتظار از هر راه حل تعیین شده و راه حلی که نتیجه مورد انتظار قابل قبول نسبت به بقیه دارد انتخاب می گردد .

مدل مطلوبیت
یکی از مدل های برگرفته از فرایند عقلایی تصمیم گیری است هرگاه در انتخاب یک راه حل با عواملی رو به رو می شویم که دست یابی به محصولی موجبمحرومیت از محصول دیگری می شود می توان از این مدل برای رسیدن به حد مطلوب یا بهینه استفاده کرد .

ارزیابی تکنولوژی
تلاشی در جهت سنجش و ارزیابی تکنولوژی های جدیدی است که در جامعه به کار گرفته می شود یا به عبارت دیگر آن فرایند برنامه ریزی شده و پیش بینی شده که ضمنآن هزینه ها و مزایای ناشی ل کاربرد تکنولوژی خاصی سنجیده می شود ومیزان مطلوبیت آن معین می گردد.

مدل تصمیم گیری قطعی
هنگامیکه اطلاعات و آمار مورد نیاز در مورد پدیده جدیدی موجود نباشد تصمیم گیرنده ملزم به اتخاذ تصمیم در آن زمینه باشد از مدل مقطعی با اجرای هم زمان استفاده می کند .

شبیه سازی
مستلزم طراحی یک مدل است که به طور معمول با استفاده از رایانه انجام می شود . شبیه سازی دارای این توانایی است که می تواند بخش اعظم یا قسمتی از عملیات یک سازمن را به دقت باز سازی و یا باز آفرینی می کند .

☺